Απάτσι ή Απάχες

(Apaches). Αυτόχθονες της Bόρειας Αμερικής που κατοικούσαν, πριν από την κατάκτηση των λευκών, στις περιοχές που είναι σήμερα γνωστές ως Αριζόνα και Νιου Μέξικο, και ακόμα στο δυτικό Τέξας, στο βορειοδυτικό Μεξικό και σε μια μικρή περιοχή του νότιου Κολοράντο. Λαοί φιλελεύθεροι, απειθάρχητοι και πολεμικοί, αντιστάθηκαν με πάθος στην κατάληψη των εδαφών τους από τους Ευρωπαίους αποίκους, με αποτέλεσμα να αποδεκατιστούν από τους Βορειοαμερικανούς, ιδιαίτερα κατά τις άγριες σφαγές του 1862, του 1869 και του 1871, από τους στρατηγούς Κάρλετον και Ορντ. Το 1880, οι Α. επαναστάτησαν και κατέφυγαν στο Μεξικό, αλλά και από εκεί διωγμένοι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στη Βόρεια Αμερική και να εγκατασταθούν στις περιοχές που τους παραχώρησε η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών. Στον 20ό αι., πολλοί Α. εγκαταστάθηκαν σε καταυλισμούς στην Αριζόνα και το Νιου Μέξικο. Οι πρώτοι Α. εγκαταστάθηκαν στις περιοχές αυτές το 1100 και οι κυριότερες φυλές τους ήταν οι Ναβάχο, οι Μεσκαλέρο, οι Τσιρικάουα και οι Κιόουα. Υπήρξαν εξαιρετικοί κυνηγοί και ιππείς και χειρίζονταν τα όπλα με εκπληκτική δεξιοτεχνία. Ήταν πολύγαμοι και ανήκαν στην οικογένεια των Ινδιάνων Αθαμπάσκαν. H θρησκεία τους ήταν πρωτόγονη και απλή. Η ανώτατη ύπαρξη ονομαζόταν Αρχηγός του Ουρανού, αλλά επειδή απαξιούσε να ασχοληθεί με τα εγκόσμια δεν του προσέφεραν καμιά λατρεία, ενώ αντίθετα λάτρευαν το Κακό Πνεύμα, που πίστευαν ότι είναι παντοδύναμο και σε αυτό οφείλεται κάθε καλό και κακό. Οι Α. πήραν το όνομά τους από τη φυλή Γιούμα (στη γλώσσα τους σημαίνει κακό σκυλί, για τη μεγάλη της αγριότητα). Οι ίδιοι ονόμαζαν τους εαυτούς τους σισίντι, δηλαδή άντρες του δάσους. Ο πιο ονομαστός από τους Α. είναι βέβαια ο περίφημος Τζερόνιμο, με τον ιστορικό λόγο του για την οριστική κυριαρχία των λευκών στα εδάφη των Α. και τις επιπτώσεις της. Σήμερα, έχουν απομείνει περίπου 50.000 Α. που ζουν στην Αριζόνα και στο Νιου Μέξικο, διατηρώντας αρκετές παραδοσιακές συνήθειές τους. Το 1995, μετά από έντονες διαβουλεύσεις, συμφώνησαν για τη δημιουργία μιας εγκατάστασης πυρηνικών αποβλήτων στις περιοχές τους στο Νιου Μέξικο. Αρχηγός των Απάτσι με την ενδεικτική του αξιώματός του ενδυμασία.